Giáo dục mầm non giữ vai trò vô cùng quan trọng trong việc hình thành, phát triển nhân cách của trẻ. Với sự đi lên của xã hội, sự phát triển của khoa học công nghệ thời kì 4.0, các trường mầm non đang ngày càng nỗ lực để đạt được những tiêu chuẩn cao về chất lượng, chuẩn bị cho quá trình hội nhập quốc tế.
Xu hướng đổi mới giáo dục mầm non ở nước ta hiện nay hướng đến việc giúp trẻ có thể tự khám phá, tìm hiểu bằng chính sự sáng tạo của mình một cách tự nhiên nhất có thể, giúp mang lại sự hứng thú cho trẻ.
Những xu hướng đổi mới giáo dục mầm non chủ yếu bao gồm:
Thứ nhất, xu hướng đổi mới trong giáo dục mầm non linh hoạt
Trên thế giới, các quốc gia đi đầu trong xu hướng này đang chuyển hướng từ phương thức giáo dục truyền thống với cách giảng dạy theo giáo trình cứng nhắc và theo quy tắc, sang mô hình giáo dục linh hoạt, trong đó, giáo viên nhận định khả năng riêng của từng học sinh để áp dụng chương trình dạy và học cá thể hoá cho học sinh đó.
Phương pháp sư phạm mới này đã được đem lại kết quả tốt hơn trong giáo dục trẻ trong những năm đầu đời. Giáo án mầm non linh hoạt hoạt hơn cũng đòi hỏi các giáo viên phải có tay nghề cao hơn và có khả năng cá thể hóa kế hoạch học tập cho học sinh của họ. Điều này đồng thời cũng đang củng cố xu hướng chuyên nghiệp hóa trong giáo dục mầm non.
Thứ hai, xu hướng đổi mới trong giáo dục mầm non hướng đến việc để trẻ chơi mà học, học mà chơi
Hiện nay, để đánh giá một ngôi trường mầm non tốt cho trẻ không phải chỉ đơn thuần là nơi có đầy đủ cơ sở vật chất trang thiết bị đồ chơi mầm non, thoáng mát, rộng rãi … mà còn phải đảm bảo được chương trình đổi mới trong giáo dục mầm non tiên tiến, giáo trình phát triển đa dạng, để trẻ chơi mà học, học mà chơi. Nền giáo dục mầm non hiên tại đang ngày càng chú trọng hơn với trẻ để cho trẻ thoái mái vui chơi theo cách riêng của mình, giúp cho bé phát triển khả năng tư duy và sáng tạo của trẻ. Ngoài ra, trường mầm non còn phải là nơi giúp cho trẻ trải nghiệm được những kỹ năng sống, phát triển cả thể chất và tinh thần.
Thứ ba, xu hướng áp dụng chương trình giáo dục trải nghiệm
Một trong những xu hướng lớn trong việc giáo dục mầm non chính là xu hướng áp dụng những chương trình giáo dục trải nghiệm, các quốc gia đi đầu trong xu hướng này đang chuyển hướng từ phương thức giáo dục truyền thống với cách giảng dạy theo giáo trình cứng nhắc và theo quy tắc sang mô hình giáo dục linh hoạt hơn.
Trong đó, giáo viên mầm non sẽ giảng dạy và hỗ trợ trẻ mầm non thực hiện các bài học có giáo cụ thực hành đi kèm. Việc của trẻ là tự tay thực hành nguyên tắc bài học cơ bản và sáng tạo thêm bài học đó theo suy nghĩ của mình. Với chương trình đổi mới trong giáo dục mầm non tiên tiến như vậy. Trẻ em mầm non không chỉ được trau dồi kiến thức chuyên môn mà còn có nhiều cơ hội phát triển bản thân, kích thích tính tự chủ, chủ động, sáng tạo của trẻ mầm non
Thứ tư, xu hướng đổi mới trong giáo dục mầm non chuyên nghiệp hóa
Khi ngày càng có nhiều phụ huynh, các nhà quản lý, nhà nghiên cứu và các phương tiện truyền thông hiểu được tầm quan trọng đổi mới trong giáo dục mầm non, các trường mần non đang ngày càng nỗ lực để hướng tới đạt được những tiêu chuẩn cao về chất lượng. Cách đặt vấn đề truyền thống về chăm sóc trẻ chỉ nhằm phục vụ mục đích “giữ trẻ mầm non” cho cha mẹ có thể yên tâm làm ăn, không còn được chấp nhận nữa.
Phụ huynh và xã hội ngày càng đòi hỏi các cơ sở giáo dục mầm non tư thục và nhà trẻ phải cung cấp được chương trình học tập sớm cập nhật và linh hoạt. Trường mầm non phải tạo được môi trường kích thích học tập cho trẻ em, và điều này cũng đòi hỏi nhiều hơn từ nhà trường, đòi hỏi giáo viên có trình độ cao hơn, có năng lực đưa vào sử dụng các chương trình giáo dục sớm có tính linh hoạt và ứng dụng công nghệ.
Thứ năm, xu hướng ứng dụng công nghệ thông tin trong giáo dục mầm non
Sự bùng nổ công nghệ thông tin nói riêng và khoa học công nghệ nói chung đang tác động mạnh mẽ vào sự phát triển mọi mặt của đời sống xã hội. Trong giáo dục mầm non những năm gần đây, mức độ áp dụng những ứng dụng công nghệ thông tin đã trở nên phổ biến hơn và sâu rộng hơn bao giờ hết. Giáo viên mầm non, phụ huynh, cơ quan quản lý nhà nước ở nhiều nước trên thế giới đều đã ghi nhận rằng. Các ứng dụng công nghệ là cần thiết trong giáo dục mầm non, nhất là các ứng dụng trên nền điện toán đám mây và ứng dụng trên điện thoại thông minh.
Ngày nay với các bước tiến như vũ bão trong công nghệ nói chung, công nghệ trong trường mầm non càng ngày càng trở nên dễ tiếp cận hơn và giá cả phải chăng. Ví dụ, máy tính bảng giá rẻ giúp cô giáo mầm non dễ dàng ứng dụng công nghệ quản lý lớp, kết nối thông tin với phụ huynh, giao tiếp đa chiều với phụ huynh và đồng nghiệp qua ứng dụng thông minh và các phần mềm khác, giúp giảm tải công tác quản lý lớp và tăng chất lượng giáo dục mầm non.
Có thể thấy, giáo dục mầm non đang có những bước chuyển mạnh mẽ trước yêu cầu hôi nhập quốc tế và cách mạng 4.0. Xu hướng giáo dục mầm non hiện đại sẽ giúp trẻ hình thành những kỹ năng như tự lập, sự kiềm chế, khả năng diễn đạt rõ ràng, ngoài ra còn hình thành hứng thú đối với việc đến trường, tăng khả năng sẵn sàng là bước đệm đầu tiên cho bé quen với việc đến trường, bước vào giai đoạn phổ cập tiếp theo. Đây là cơ sở, nền tảng vững chắc cho quá trình giáo dục ở các giai đoạn tiếp theo nhằm thực hiện yêu cầu đào tạo, bồi dưỡng nguồn nhân lực chất lượng cao cho đất nước.
Tác giả: Trần Phương Thanh
