Luật Giáo dục 2019 khẳng định: “Giáo dục mầm non là cấp học đầu tiên trong hệ thống giáo dục quốc dân; giáo dục mầm non nhằm phát triển toàn diện trẻ em về thể chất, trí tuệ, thẩm mỹ, hình thành những yếu tố đầu tiên của nhân cách, đặt nền móng cho sự phát triển toàn diện con người Việt Nam”.
Tại Phiên họp Uỷ ban quốc gia Đổi mới giáo dục và đào tạo về “Đổi mới, phát triển giáo dục mầm non đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045”. Thứ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Thị Kim Chi cho biết: Giáo dục mầm non có vai trò đặc biệt quan trọng trong hệ thống giáo dục quốc dân, trong chiến lược phát triển nguồn nhân lực, phát triển con người Việt Nam. Những năm qua, Đảng và Nhà nước đã ban hành nhiều chủ trương, chính sách về phát triển giáo dục và đào tạo, trong đó có giáo dục mầm non.
Chương trình Giáo dục mầm non được điều chỉnh từng bước để phù hợp hơn với thực tiễn. Việc thực hiện thành công mục tiêu phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ em mẫu giáo 5 tuổi đã tạo cơ chế, động lực thúc đẩy giáo dục mầm non phát triển, từng bước đáp ứng nhu cầu nuôi dưỡng, chăm sóc, giáo dục trẻ em. Hầu hết trẻ mẫu giáo 5 tuổi được tới cơ sở giáo dục mầm non, được nuôi dưỡng, chăm sóc và giáo dục theo chương trình Giáo dục mầm non, chuẩn bị các điều kiện cho trẻ em sẵn sàng vào lớp 1. Các chính sách hỗ trợ cho trẻ em mẫu giáo vùng khó khăn, hỗ trợ giáo viên dạy lớp ghép và tăng cường tiếng Việt,… đã góp phần nâng cao chất lượng giáo dục mầm non trong thời gian qua.
Tuy nhiên, hệ thống trường mầm non công lập hiện nay chưa đủ điều kiện để nhận thêm trẻ. Hệ thống trường ngoài công lập khó phát triển ở nhiều nơi, đặc biệt ở những nơi có điều kiện kinh tế – xã hội khó khăn. Tại các khu vực có khu công nghiệp, khu chế xuất, khu đô thị đông dân cư, phần lớn trẻ em con của người lao động đang được nuôi dưỡng, chăm sóc, giáo dục trong các cơ sở giáo dục mầm non với điều kiện về chất lượng còn nhiều hạn chế.
Đội ngũ giáo viên thiếu nhiều, tình trạng thiếu giáo viên mầm non kéo dài trong nhiều năm chưa được giải quyết. Hiện nay toàn quốc còn thiếu khoảng 50.000 giáo viên mầm non.
Giáo dục mầm non cần có những giải pháp đột phá để thay đổi về Chương trình giáo dục, đảm bảo các điều kiện về đội ngũ giáo viên mầm non, về cơ sở vật chất, trường lớp để mọi trẻ em mầm non có cơ hội tiếp cận giáo dục mầm non có chất lượng.
Phát biểu tại phiên họp, Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn cho biết: Thực hiện Nghị quyết 29 của Trung ương Đảng, hơn 10 năm qua, giáo dục và đào tạo của đất nước đã có nhiều sự thay đổi mang tính cách mạng. Đổi mới thể hiện ở hầu hết các thành tố, các khâu, các đối tượng của giáo dục; tuy nhiên được tiến hành mạnh mẽ và được chú ý nhiều hơn ở giáo dục đại học, giáo dục phổ thông. Theo Bộ trưởng, chúng ta đã thực hiện phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ 5 tuổi. Tuy nhiên, về sự đầu tư, sự quan tâm, sự chuyển biến vẫn chưa nhiều. Tại phiên họp, các ý kiến đều thống nhất đổi mới Chương trình giáo dục mầm non, tính toán kỹ các điều kiện thực hiện, bảo đảm tính khả thi. Đặc biệt là việc rà soát, bổ sung đội ngũ giáo viên mầm non đủ về lượng, đảm bảo về chất lượng, yêu nghề, gắn bó với các cơ sở giáo dục mầm non tại các địa phương. Đặc biệt là tại các địa phương miền núi, hải đảo, vùng cao, biên giới…
Phát biểu kết luận phiên họp, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính – Chủ tịch Ủy ban quốc gia Đổi mới giáo dục và đào tạo đánh giá cao sự chuẩn bị và nỗ lực của Bộ Giáo dục và Đào tạo trong xây dựng các đề án về “Đổi mới, phát triển giáo dục mầm non đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045”.
Thủ tướng nhấn mạnh, giáo dục và đào tạo là sự nghiệp của toàn Đảng, toàn dân, của cả hệ thống chính trị, nhận thức vậy để tiếp cận giải quyết vấn đề của giáo dục theo hướng tổng thể, toàn diện, bao trùm nhưng phải căn cứ vào chủ trương của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước. Thủ tướng cũng chỉ đạo cần làm rõ nội hàm của đổi mới giáo dục mầm non. Đó là phải phù hợp với quan điểm phát triển giáo dục của Đảng, pháp luật của Nhà nước là đào tạo và phát triển toàn diện con người; phù hợp với xu thế phát triển của thời đại; phù hợp với thực tiễn, hoàn cảnh của đất nước trong bối cảnh hiện nay; đổi mới cách huy động nguồn lực thông qua hợp tác công – tư là chính…
Thủ tướng đề nghị làm rõ để có cơ sở đề xuất giải quyết phù hợp. Cụ thể là điểm “nghẽn” thiếu giáo viên, thiếu cơ sở vật chất, tiếp cận giáo dục mầm non chưa bình đẳng nhất là vùng sâu, vùng xa, vùng cao, biên giới và người yếu thế. Thủ tướng chỉ đạo Bộ Giáo dục và Đào tạo tiếp thu và tiếp tục hoàn thành đề án để trình các cấp có thẩm quyền. Các Bộ, ngành, địa phương có trách nhiệm phối hợp với Bộ Giáo dục và Đào tạo trong quá trình hoàn thiện đề án.
Đến năm 2030, giáo dục mầm non tập trung vào 3 mục tiêu:
- Đổi mới Chương trình Giáo dục mầm non theo tiếp cận năng lực, tôn trọng quyền của trẻ em, dựa trên trục tình cảm – xã hội phù hợp với tâm sinh lý độ tuổi và sự phát triển toàn diện của trẻ em về thể chất, trí tuệ, thẩm mỹ, đặt nền móng để hình thành những giá trị cốt lõi của con người Việt Nam.
- Tăng cơ hội tiếp cận giáo dục mầm non có chất lượng cho trẻ em mầm non thông qua thực hiện phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ em mẫu giáo; nâng cao cơ hội tiếp cận và chất lượng nuôi dưỡng, chăm sóc, giáo dục, bảo vệ trẻ em nhà trẻ và nhóm trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt trong các cơ sở giáo dục mầm non.
- Ưu tiên đầu tư, hỗ trợ phát triển giáo dục mầm non vùng khó khăn, khu công nghiệp, khu chế xuất, khu đông dân cư; coi trọng phát triển giáo dục hoà nhập và vấn đề công bằng trong xây dựng, triển khai các chính sách nhà nước dựa trên quyền và lợi ích tốt nhất của trẻ em./.
Quang cảnh phiên họp:
Tác giả: Hà Thị Hương
